De smidse
In 2000, in een verloren hoekje op Landgoed de Reehorst in Driebergen heb ik, samen met mijn compaan Sjef Honer en met ons beider 14-jarige zonen Sebastiaan en Jona, een eerste smidse gebouwd. Niet meer dan een eenvoudig afdak en een oude caravan ernaast als gereedschapsopslag. Een kleine ambachtelijke werkplaats, in weer en wind, voor het maken van smeedwerk en het uitvoeren van mijn opdrachten.
Er gebeurden twee onverwachte dingen met die plek.
Er kwamen schoolklassen op bezoek, ouders werden enthousiast en vroegen: wil je niet eens wat vaker met onze jongens smeden? Zo ontstond het werk van de ‘kinder-smidse’, die later uitgroeide tot de unieke werkplaats waar nog steeds tientallen kinderen en jongeren in de leer komen.
Daarnaast werd de plek als ‘vuurplaats’ een broedplaats voor een groep gelijkgestemde kunstenaars. Twaalf jaar lang resulteerde dit in ontmoeting en uitwisseling, in performance en experiment. Het hoogtepunt was de tussen 2005 en 2010 jaarlijks terugkerende WinterVuurplaats in de dertien Heilige Nachten tussen Kerstmis en Driekoningen.
Met de bouw van de Triodosbank en de herinrichting van het landgoed, verhuisde de smidse in 2017 naar een schuur op het erf van de aanpalende boerderij. Samen met ouders en kinderen werd de lege schuurruimte omgebouwd tot een goed geoutilleerde ambachtelijke werkplaats. Lesgroepen met kinderen, jongeren en volwassenen groeiden, er kwamen opdrachten voor kunstprojecten. De smidse werd een klein bedrijf, gedragen door een groep van acht ‘smeedgenoten’, en als commanditaire vennootschap verbonden met de Beeldhouwwinkel in Den Haag en Stichting Sleipnir.
Helaas moesten we wegens verkoop van het pand in de herfst van 2022 onze werkplaats opnieuw verlaten. Het werk lag stil, alle spullen werd opgeslagen, we moesten op zoek naar een nieuwe locatie. Wat wel doorging was het geven van lessen en demonstraties op schoolpleinen. Met hun mobiele smidse reisden smeedgenoten de hele regio door en stonden jaarlijks op vele schoolpleinen.
De nieuwe locatie werd uiteindelijk gevonden op het erf van een andere aan de Reehorst grenzende boerderij waar het initiatief Bramdoly een bijzondere buitenplaats wil creëren. Vanaf mei 2024 wordt gebouwd aan een nieuwe smidse, met zeecontainers als werkplaats en een groot afdak voor de vuren. Kinderen en jongeren (en volwassenen) kunnen weer smeden!
De opbouw van deze nieuwe smidse viel samen met mijn terugstappen als ondernemer en vennoot. Smeden is een ambacht en je kunt de hamer op een gegeven moment neerleggen. Maar vijfentwintig jaar aan het vuur staan gaat je niet in de kouwe kleren zitten. Vuur en vorm hebben ook mij gevormd – en deze kwaliteiten wil ik nu op andere wijze inzetten.
Een groet en dank en ‘chapeau!’ voor de smeedgenoten die werk en impuls voortzetten: Steef van Dijk, Douwe Schulte, Frans Hoefslag, Geerd van Leeuwen, Ralf Reiser, Marco ’t Lam (en assistenten IJsbrand van Liere, Gijs IJzermans en Samson Sluitman).
Houd het vuurtje brandend!
