De smidse
In een verloren hoek achter op Landgoed de Reehorst in Driebergen, heb ik samen met mijn compaan Sjef Honer in 2000 een eerste smidse gebouwd. Een eenvoudig afdak met een oude caravan ernaast als gereedschapsopslag. Een kleine ambachtelijke werkplaats, in weer en wind, voor het maken van smeedwerk en het uitvoeren van opdrachten.
Er gebeurden twee onverwachte dingen mee.
Er kwamen schoolklassen op bezoek, ouders werden enthousiast en vroegen: wil je niet eens vaker met de jongens smeden? Zo ontstond het werk van de ‘kinder-smidse’, die in later jaren uitgroeide tot de unieke plek waar nog steeds kinderen en jongeren in de leer komen.
Daarnaast werd de ‘vuurplaats’ een broedplaats voor een groep gelijkgestemde kunstenaars. Twaalf jaar lang resulteerde dit in ontmoeting en uitwisseling, in performance en experiment. Het hoogtepunt was de tussen 2005 en 2010 jaarlijks terugkerende WinterVuurplaats in de dertien Heilige Nachten tussen Kerstmis en Driekoningen.
Met de komst van Triodosbank en de daarmee samenhangende herinrichting van het landgoed, verhuisde de smidse in 2017 naar een schuur op het erf van de aanpalende boerderij. Samen met ouders en kinderen werd de lege schuurruimte omgebouwd tot een goed geoutilleerde ambachtelijke werkplaats. Het werk werd groot, lesgroepen groeiden met kinderen, jongeren en volwassenen, er kwamen opdrachten voor kunstprojecten. De smidse werd een klein bedrijf, gedragen door een groep van acht smeedgenoten en als vennootschap verbonden met de Beeldhouwwinkel in Den Haag en Stichting Sleipnir.
Helaas moesten we in de herfst van 2022 onze werkplaats opnieuw verlaten. Alle spullen werd opgeslagen en de smeedgenoten gingen op zoek naar een nieuwe locatie. Wat wel doorging was het geven van lessen en demonstraties op schoolpleinen. Met onze mobiele smidse reisden we de hele regio af en stonden jaarlijks op vele schoolpleinen.
Een nieuwe locatie werd gevonden op het erf van een andere aan de Reehorst grenzende boerderij waar het initiatief Bramdoly een bijzondere buitenplaats gaat creëren. Vanaf mei 2024 w0rdt door de groep smeedgenoten gebouwd aan een nieuwe smidse, met zeecontainers als werkplaats en een groot afdak voor de vuren. Kinderen en jongeren (en volwassenen) kunnen weer smeden.
De opbouw van deze nieuwe smidse viel samen met mijn terugstappen als ondernemer en vennoot. Smeden is een ambacht en je kunt de hamer op een gegeven moment neerleggen. Maar vijfentwintig jaar aan het vuur gaat je niet in de kouwe kleren zitten. Vuur en vorm hebben ook mij gevormd – en deze kwaliteiten zet ik nu op andere wijze in.
Een groet en dank en ‘chapeau!’ voor de smeedgenoten die werk en impuls voortzetten: Steef van Dijk, Douwe Schulte, Frans Hoefslag, Geerd van Leeuwen, Ralf Reiser, Marco ’t Lam (met assistentie van IJsbrand van Liere, Gijs IJzermans en Jan Saal).
Houd het vuur brandend!
